اب فرآیندی به طور گسترده به آبی اطلاق میشود که در صنایع مختلفی نظیر پتروشیمی،دارویی، غذایی،فولادسازی و معادن و... مورد استفاده قرار میگیرد.اب فرآیندی از منابعی همچون آبهای زیرزمینی و سطحی استخراج شده و باتوجه به نیاز هر صنعت باید طی روش های متفاوتی تصفیه شود تا کیفیت مناسب جهت استعمال را دارا باشد.
- بویلرها:(Boiler)
تصفیه مناسب آب در گردش بویلرها، یکی از مهمترین عوامل افزایش عملکرد و طول عمر این تجهیزات به شمار می رود. در غیر اینصورت، معمولاً عملکرد و راندمان بویلر به سرعت در سالهای اولیه کاهش پیدا کرده و طول عمر دستگاه نیز به شدت کاهش خواهد یافت. علائمی که معمولاً در بویلرها به دلیل عدم تصفیه مناسب آب اتفاق می افتند عبارتند از داغ شدن بیش اندازه فلزات حاوی آب، عدم توان تولید آب و بخار با کیفیت و دمای مد نظر و نیز افت جریان و راندمان دستگاه.
اهداف مهمی که از تصفیه آب ورودی بویلر به دنبال آن هستیم، عبارتند از:
1- جلوگیری از رسوب گذاری بر روی سطوح فلزی که موجب تضعیف فلز و اتلاف حرارت می شود.
2- جلوگیری از خوردگی به وسیله اکسیژن
3- جلوگیری از کاهش pH به زیر عدد 9 که باعث ایجاد خوردگی می شود.
4- جلوگیری از آلوده شدن بخار کندانس شده
روشها و راهکارهای مختلف مکانیکی و شیمیایی برای تصفیه آب بویلر وجود دارد.با کارآمدترین روش ها می توان حدود 90 تا 97 درصد ناخالصی های آب ورودی بویلر را حذف نمود.از جمله روش های تصفیه عبارت اند از:
1-فیلتراسیون
2- افزودن مواد شیمیایی
3- فیلترممبران
- برج های خنک کننده(Cooling tower)
در مراکز صنعتی که از برج های خنک کن برای تجهیزات خود استفاده می کنند، برای اطمینان از بازدهی مناسب فرآیند و افزایش عمر مفید تجهیزات، به کارگیری سیستم های تصفیه آب برج‌های خنک کن معمولا لازم و ضروری می باشد. تصفیه نکردن آب برج های خنک کن موجب رشد مواد آلی، گرفتگی، رسوب، خوردگی و پوسته پوسته شدن تجهیزات می شود که در دراز مدت منجر به کاهش بازدهی مجموعه، از مدار خارج شدن سیستم و تحمیل هزینه های سنگین برای تعویض قطعات آسیب دیده و فرسوده می گردد.
اهداف مهمی که از تصفیه آب ورودی به برج های خنک کننده به دنبال آن هستیم، عبارتند از:
-جلوگیری از رسوب و زنگ زدگی
-حذف جامدات معلق موجود در آب
-کاهش رشد میکروب ها و بیوفیلم ها
روشها و راهکارهای مختلف مکانیکی و شیمیایی برای تصفیه آب برج های خنک کننده وجود دارد.با کارآمدترین روش ها می توان حدود 90 تا 97 درصد ناخالصی های آب ورودی برج های خنک کننده را حذف نمود.از جمله روش های تصفیه عبارت اند از:
1-فیلتراسیون
2- افزودن مواد شیمیایی
3- فیلترممبران
-صنایع دارویی( Pharmaceutical industries)
آب به طور گسترده به عنوان یک ماده اولیه در پروسه های فرمولاسیون، ساخت وسنتز مواد اولیه و تولید فرآورده های دارویی مورد استفاده قرارمیگیرد. آب دارای خواص شیمیایی منحصر به فرد است که این خواص منحصر به فرد در نتیجه قطبیت و توانایی تشکیل پیوند هیدروژنی توسط آب حاصل می شود، این خواص قابلیت حل کردن، جذب سطحی، نفوذ و سوسپانسیون کردن بسیاری از مواد را به آب می دهد، که این خواص به نوبه خود باعث ایجاد امکان آلودگی آب یا واکنش دادن بسیاری از مواد با آب را می نماید که خود می تواند باعث بروز خطرات جدی برای فرآورده های دارویی گردد.
جهت اطمینان از کیفیت آب تولیدی ،آب مورد استفاده برای تولید محصولات و مواد دارویی، شستشوی تجهیزات، ظروف مرتبط با فراورده های دارویی و یا آب مصرفی به عنوان حلال باید الزامات شیمیایی و میکروبی مندرج در فارماکوپه ایالات متحده (USP)، اروپا (EP) و بریتانیا (BP) را دارا باشد.
ازجمله اهداف مورد نظر جهت تولیدآب دارویی عبارت اند از:
-افزودن گاز کلر یا ازون برای کاهش میکروارگانیسم ها . پس از آن حذف گاز کلر و یا ازون
-فیلترکردن ذرات
-حذف سختی ها
-تظیمpH
-حذف نمک ها
مراحل و عملیات و تجهیزاتی که جهت تولید آب دارویی با مشخصات متفاوت جهت اسعمال در بخش های متنوع صنعت داروسازی انجام میگیرد عبارت اند از:
1-ضدعفونی
2-فیلتراسیون
3-سختیگیر رزینی
4-آب خالصPW و فوق خالص HPW
5-آب جهت تزریق WFI
6-بخارتمیز PS
7-شسشتشودر محل CIP و
8-فرمانتور
9-بیوراکتور
10-مخازن ذخیره
11- Kill tank
-صنایع غذایی و نوشیدنی( Food and beverage industries)
در فرایند تولید ماده غذایی در کارخانجات مواد غذایی، آب مورد استفاده باید خصوصیات خاصی داشته باشد. آب هایی که با ماده غذایی ارتباط مستقیم دارند باید قابل شرب باشند و از هر نوع آلودگی عاری باشند و فاقد میکروارگانسیم ها باشند. همچنین این آب باید فاقد مواد معدنی باشد تا روی طعم و مزه و رنگ ماده غذایی تغییر ایجاد نکند. مانند کلسیم و منیزیم و اهن که میتواند در مزه ماده غذایی اثر گذار باشد.
ازجمله اهداف مورد نظر در تصفیه آب مصرفی در صنایع غذایی عبارت اند از:
- جلوگیری از رسوب گذاری
-حذف میکروارگانیسم ها
- حذف مواد معدنی
ازجمله روشهای تصفیه ، جهت تولید اب در صنایع غذایی عبارت اند از:
1-ضدعفونی
2- فیلتراسیون
3-سختی گیر رزینی
4-فیلترممبران
5- الکترودیالیز
6- بسترهای رزینی
-صنایع شیمیایی و پتروشیمی(Chemical and petrochemical industries)
کاربرد آب در صنایع پتروشیمی بیش از مصرف ، جنبه مبادله دارد. آب به دلیل ظرفیت گرمائی بالا جهان را در مقابل تغییرات ناگهانی و شدید گرما و سرما حفظ می نماید.آبی که در بخش های مختلفی از صنایع پتروشیمی مانند برج های خنک کننده ، تولید بخار و سیستم های توربینی و فرآیند هایی نظیر کراکینگ مورد استفاده قرار میگیرد ، باید دارای ویژگی های استاندارد باشد.
ازجمله اهداف مدنظر در تصفیه اب مصرفی در صنایع پتروشیمی عبارت اند از:
- جلوگیری از رسوب گذاری
-حذف مواد معلق و محلول
-حذف آلاینده های آلی و بیولوژیک
جهت تصفیه اب مصرفی در این صنعت از روش های متفاوتی میتوان استفاده کرد.برخی از آنها عبارت اند از:
1- فیلتراسیون
2-افرودن مواد شیمیایی
3-فیلترممبران
صنایع خودرو سازی (Automotive industries)
فرآیند تولید خودرو و صنعت خودرو سازی مانند دیگر صنایع نیاز به اب دارد و مقدار قابل توجهی از آب(حدود چند ده هزار لیتر) به ازای تولید هر اتومبیل مورد نیاز میباشد.تغییر الگوی مصرف در این صنعت امری ضروری بوده و استفاده مجدد از پساب تصفیه آن میتواند تاثییر قابل توجهی در بهینه ساز ی مصرف آب داشته باشد.
ازجمله اهداف مدنظر در تصفیه اب مصرفی در صنایع خودروسازی عبارت اند از:
- جلوگیری از رسوب گذاری
-حذف مواد معلق و محلول
-حذف آلاینده های آلی
جهت تصفیه پساب تولیدی و استفاده مجدد میتوان از روشهای مختلف تصفیه استفاده کرد،برخی از آنها عبارت اند از:
1- فیلتراسیون
2-افرودن مواد شیمیایی
3-فیلترممبران
صنایع کاغذ سازی (Paper industries)
صنعت کاغذسازی به عنوان یکی از بزرگترین مصرف کنندگان صنعتی منابع آب و تولیدکننده پساب‌های صنعتی است. مصرف بالای آب به ازای هر تن کاغذ تولید شده سبب ایجاد مقادیر زیادی فاضلاب میشود و صنایع کاغذ سازی یکی از آلوده کننده‌ترین صنایع منابع آبی دنیا به شمار میرود. تغییر الگوی مصرف در این صنعت امری ضروری بوده و استفاده مجدد از پساب تصفیه آن میتواند تاثییر قابل توجهی در بهینه سازی مصرف آب داشته باشد.
ازجمله اهداف مدنظر در تصفیه اب مصرفی در صنایع خودروسازی عبارت اند از:
- جلوگیری از رسوب گذاری
-حذف مواد معلق و محلول
-حذف آلاینده های آلی
جهت تصفیه پساب تولیدی و استفاده مجدد میتوان از روشهای مختلف تصفیه استفاده کرد،برخی از آنها عبارت اند از:
1-فیلتراسیون
2-افرودن مواد شیمیایی
3-فیلترممبران
صنایع فولاد سازی و معادن Steel and mines industries))
میزان مصرف آب به ازای تولید هر تن فولاد خام به‌شدت به عواملی چون نوع فرآیندهای تولید، نرخ محصولات تولیدی و سطح فناوری‌های مورد استفاده در هر واحد صنعتی بستگی دارد. به طور متوسط میزان مصرف سرانه آب به ازای تولید هر تن فولاد ،چیزی حدود 28مترمعکب بر تن بوده که از این میزان متوسط حدود 1.5 درصد بازیافت شده و به خطوط تولید بازمی‌گردد. . تغییر الگوی مصرف در این صنعت امری ضروری بوده و استفاده مجدد از پساب تصفیه آن میتواند تاثییر قابل توجهی در بهینه سازی مصرف آب داشته باشد.
ازجمله اهداف مدنظر در تصفیه اب مصرفی در صنایع خودروسازی عبارت اند از:
- جلوگیری از رسوب گذاری
-حذف مواد معلق و محلول
-حذف آلاینده های آلی
جهت تصفیه پساب تولیدی و استفاده مجدد میتوان از روشهای مختلف تصفیه استفاده کرد،برخی از آنها عبارت اند از:
1- فیلتراسیون
2-افرودن مواد شیمیایی
3-فیلترممبران
آب آشامیدنی(Drinking water)
آب آشامیدنی آب گوارایی است که عوامل فیزیکی، شیمیایی و بیولوژیکی آن در حد استانداردهای تأیید شده از جمله استاندارد 1053 باشد و کیفیت آن به گونه ای باشد که بتوان بدون اثر منفی کوتاه مدت یا بلند مدت، آن را آشامید.
آب در طبیعت از طریق رودخانه و دریاها، آبهای زیرزمینی مانند چشمه ، چاه و قنات تامین می گردد که بیشتر این آب ها جهت مصرف مستقیم برای آشامیدن مناسب نمی باشد و باید قبل از مصرف آن را تصفیه نمود. برای تصفیه نمودن آب نیاز است ابتدا عوامل آلوده کننده آب را شناسایی کرد برخی از این عوامل به شرح زیر میباشند:
-گازهایی مانند دی اکسید کربن،ازت ....
-مواد معدنی مانند انواع فلزات
-مواد جامد معلق مانند زباله عها
-مواد آلی
-باکتری ها و قارچ ها
اهدافی که از تصفیه اب در این بخش به دنبالشان هستیم عبارت اند از:
-بهبود در قابلیت ظاهری آب - حذف یا غیر فعال نمودن میکرو ارگانیسم های پاتوژن -از بین بردن ترکیبات سمی ومضر -مقرون به صرفه بودن قیمت آب تصفیه شده
باتوجه به منبع آب و میزان آلودگی، روش های مختلفی جهت تصفیه انجام میگیرد تا آبی با کیفیت مطلوب بدست اید. از جمله روش های معمول تصفیه عبارت اند از:
1-ضدعفونی
2- فیلتراسیون
3-فیلترممبران
آب کشاورزی(Irrigation water)
در پرورش گیاهان به روش کشت در آب، وجود آب با کیفیت مطلوب، موهبتی است که نصیب همه نمی‌شود. هر قطره زلالی از آب میتواند حاوی محدوده‌ای از مواد معدنی، مواد شیمیایی تصفیه‌کننده و عوامل بیماری‌زا باشد که ممکن است منجر به آسیب‌دیدگی گیاه یا کندشدن رشد آن شود. سه منبع اصلی در تأمین آب کشاورزی وجود دارد: منابع آب شهری، آب چاه (آبهای زیرزمینی) و آبهای سطحی که مخاطرات مربوط به آب کشاورزی با توجه به منبع تأمین آن، متفاوت است.
هرکدام از این منابع دارای ناخالصی هایی نظیر میزان بالای یون کلراید و ترکیبات حاوی نیتروژن نظیر آمونیاک میباشند.که قبل از استعمال باید تصفیه شوند.
1-کاهش تعداد دفعات لازم برای تمیز کردن محصول و همچنین کاهش مواد شیمیایی
2-کاهش هزینه های عملیاتی نگهداری محصولات کشاورزی نظیرهوادهی،دما ،کنترل آفت
4-جلوگیری از مسدود شدن نازل های آبیاری
5-جلوگیری از تغییر رنگ شاخ و برگ درختان
از جمله فناوری های مورد استفاده در تصفیه آب مصرفی در این حوزه عبارت اند از:
1-فیلتراسیون
2-فیلترممبران
آب فوق خالص(Ultra- pure water)
آب فوق خالص به آبی گفته می شود که یونهای موجود در آن به جز ملکول‌های آب مطابق مشخصات فنی سختگیرانه‌ای به شدت کاهش پیدا کرده است.
متناسب با کاهش یونهای محلول در آب، هدایت الکتریکی آب کاهش و مقاومت رسانایی آن افزایش می یابد. از اینرو مهمترین شاخص برای سنجش میزان خلوص آب در مقیاس صنعتی، هدایت یا مقاومت الکتریکی آب است. هدایت آب فوق خالص در دمای 25 درجه سانتی گراد حدود 0.055 مکروزیمنس بر سانتی متر و مقاومت آن 18.2 مگا اهم گزارش شده است.
آب فوق خالص از راه های مختلفی برای رسیدن به استاندارد های کیفیت در صنایع مختلفی نظیر:صنایع ساخت نیم رسانا،نیروگاه های فوتولئاتیک خورشیدی، تولید انرژی ، داروسازی،و کاربرد های خاص مانند آزمایشگاه های تحقیقاتی، تصفیه میشود.
از جمله روش های مورد استفاده در تصفیه و تولید آب فوق خالص عبارت اند از:
- فیلتراسیون
- سختی گیر رزینی
- افزودن مواد شیمیایی
- فیلترممبران
- الکترودیالیز
- بسترهای رزینی
- سیستم های تقطیری
تصفیه پساب کارواش Carwash wastewater treatment
فاضلاب کارواش جزء فاضلاب های صنعتی دسته بندی می شود و با توجه به ماهیت شیمیایی آلوده کننده ای که دارد تخلیه آن به محیط زیست خطرات جدی به همراه دارد.لذا تصفیه پساب کارواش جهت حفظ محیط زیست امری ضروری است.
پساب کارواش ها حاوی مواد شوینده (دترجنت ها)، روغن و گریس، ذرات معلق و گل و لای، ترکیبات پیچیده آلی، فلزات سنگین،باقیمانده بنزین و همچنین حلال های مضر برای سلامت موجودات زنده میباشد.
ازجمله روش های تصفیه پساب به شرح زیر میباشد:
1-فیلتراسیون
2-افزودن مواد شیمیایی
3-الترافیلتراسیون
4-انعقاد الکتریکی
بازیابی و استفاده مجدد از پساب Wastewater treatment
فاضلاب به آب استفاده شده ای اطلاق میشود که حاوی ترکیبات متفاوتی نظیر زباله های انسانی، ضایعات غذایی،مواد شوینده،مواد روغنی و .... است. بازیافت آب یا تصفیه پیشرفته پساب و بازیابی مجدد آن، فرآیند قابل اطمینانی است که در طی آن فاضلاب به آب قابل استفاده مجدد تبدیل میشود. آب بازیافت شده برای مصارف سودمندی، از قبیل آبیاری کشاورزی و خنک سازی در صنعت مورد استفاده قرار میگیرد.
اهدافی که از تصفیه اب به دنبالشان هستیم عبارت اند از:
1-حذف مواد جامد معلق ئ محلول
2-حذف مواد آلی
3-حذف مواد شوینده
4-حذف زباله های انسانی
5-حذف میکروارگانیسم های نامطلوب
جهت تصفیه پساپ های صنعتی،دارویی و ..... از روش های تصفیه شیمیایی و فیزیکی میتوان استفاده کرد که برخی از انها به شرح زیر میباشد:
1-فیلتراسیون
2-سختی گیر رزینی
3-افزودن مواد شیمیایی
4-فیلترممبران
5- ZLD & MLD
سامانه های سیار و اضطراری Emergency mobile system
امادگی دربرابر سوانح طبیعی ، از جمله دغدغه های موجود مدیریت شهری است.ناگفته پیداست که سوانح طبیعی گریز ناپذیر وگره خورده با سرنوشت این شهرهاست که رصدتاریخی آن نشانگر تلفات و ویرانی های چند باره ناشی از وقوع این پدیده های طبیعی است.
ناتوانی پیشینیان در غلبه بر سوانح طبیعی و آثار آن که ریشه در نادر بودن این رخداد و محدودیت دانش و فن روزگار گذشته داشته،امروزه برپایه دور اندیشی و پیشرفت های روز افزون تکنولوژی تا آنجا که غلبه بر این پدیده ناگهانی دست یافتنی است و پیشبینی کمپ مدیریت اضطراری برای آسیب دیدگان از آن جمله است.همواره در سوانح و حوادث طبیعی،شماری از شهروندان،به خصوص در بافتهای فرسوده شهری از دسترسی به ابتدایی ترین امکانات مستاصل و سرگردان میشوند.در این شرایط نجات بازماندگان،فراهم سازی نیاز های اولیه اضطراری است که پاسخگوی اسیب دیدیگان باشد.
از جمله اهداف سامانه سیار اضطراری به شرح زیر میباشد:
1-آمادگی برای برطرف کردن نیاز شماری از شهروندان آسیب دیده
2-بازیابی زندگی و فراهم کردن نیازهای اولیه شهروندان آسیب دیده
سامانه سیار خدمات مطلوب در شرایط بحرانی و اضطراری در بخش های متفاوتی ارایه میدهد که برخی از آنها به شرح زیر میباشد:
-سسیتم تصفیه آب و ضدعفونی سیار و ثابت
-سیستم تصفیه اب و بسته بندی سیار و ثابت
-یخساز سیار
-اشپزخانه سیار
-آشپزخانه صحرایی
-نانوایی سیار
-نانوایی صحرایی
-حمام صحرایی
-بیمارستان صحرایی
-سیستم های تصفیه فاضلاب سیار
-سیستم های سریع خط انتقال آب
-سیستم های سیار تجهیز اب
-سیستم های سیار خودرو بر
-کترینگ سیار
-سرویس های بهداشتی سیلر و پرتابل
-سیستم های رفع آلودگی
-سیستم های تولید برق سیار
-سیستم های حمل اب سیار
-سیستم های حمل سوخت سیار
-جایگاه های سوخت سیار
-مخاز آب و فاضلاب قابل انعطاف
-مخاز سوخت قابل انعطاف